چگونه می‌توان فشار خون را به صورت دستی اندازه‌گیری کرد

اندازه گیری فشار خون به صورت دستی (با گوشی پزشکی و فشارسنج عقربه ای یا جیوه‌ای) یک مهارت مهم است که هم در منزل و هم در محیط های درمانی کاربرد دارد. در ایران نیز این روش رایج است. در اینجا یک راهنمای گام به گام برای اندازه گیری فشار خون به صورت دستی ارائه می شود:

**وسایل مورد نیاز:**

* **فشارسنج عقربه ای یا جیوه ای (Sphygmomanometer):** نوع عقربه ای رایج تر است. اطمینان حاصل کنید که سالم و کالیبره شده باشد.
* **گوشی پزشکی (Stethoscope):** برای شنیدن صداهای قلب استفاده می شود.
* **صندلی و میز:** برای قرار دادن بازوی بیمار در ارتفاع مناسب.

**آماده سازی بیمار و محیط:**

1. **آماده سازی بیمار:**
* به بیمار توضیح دهید که چه کاری انجام خواهید داد.
* از بیمار بخواهید 5 دقیقه قبل از اندازه گیری فشار خون، در یک محیط آرام بنشیند و استراحت کند.
* از بیمار بخواهید از مصرف کافئین، نیکوتین و ورزش کردن حداقل 30 دقیقه قبل از اندازه گیری فشار خون خودداری کند.
* مطمئن شوید که مثانه بیمار خالی باشد.
* لباس آستین بلند بیمار را درآورید یا آستین آن را به آرامی بالا بزنید، به طوری که بازو لخت و بدون فشار باشد.
* از صحبت کردن بیمار در طول اندازه گیری فشار خون خودداری کنید.

2. **آماده سازی محیط:**
* محیط باید آرام و ساکت باشد.
* صندلی و میز را طوری قرار دهید که بازوی بیمار در راستای قلب او قرار گیرد.
* نور کافی برای دیدن عقربه یا ستون جیوه فشارسنج وجود داشته باشد.

**روش اندازه گیری:**

1. **قرار دادن کاف:**
* کاف فشارسنج را دور بازوی لخت بیمار بپیچید. لبه پایینی کاف باید حدود 2.5 سانتی متر (یک اینچ) بالاتر از چین آرنج (گودی آرنج) باشد.
* مطمئن شوید که کاف خیلی سفت یا خیلی شل بسته نشده باشد. باید بتوانید به راحتی دو انگشت خود را زیر کاف فرو ببرید.
* مرکز کاف (نشانگر شریان) باید روی شریان بازویی (Brachial artery) قرار گیرد. شریان بازویی را می توانید با لمس گودی آرنج پیدا کنید.

2. **پیدا کردن نبض شریان بازویی:**
* با نوک انگشتان خود، نبض شریان بازویی را در گودی آرنج پیدا کنید.

3. **قرار دادن گوشی پزشکی:**
* گوشی پزشکی را در گوش خود قرار دهید.
* صفحه گوشی پزشکی (دیافراگم) را به آرامی روی شریان بازویی، در محلی که نبض را احساس کردید، قرار دهید. مطمئن شوید که صفحه گوشی با پوست تماس کامل داشته باشد و زیر کاف قرار نگرفته باشد.

4. **باد کردن کاف:**
* شیر پمپ (پوار) را ببندید.
* به سرعت کاف را با پمپ کردن هوا باد کنید تا زمانی که نبض شریان بازویی را دیگر نشنوید. سپس 20-30 میلی متر جیوه (mmHg) دیگر نیز باد کنید.
* مقدار فشاری که تا آن حد باد کردید را به خاطر بسپارید.

5. **آزاد کردن تدریجی هوا:**
* شیر پمپ را به آرامی باز کنید تا هوا به تدریج با سرعت 2-3 میلی متر جیوه در ثانیه از کاف خارج شود. به عقربه فشارسنج (یا ستون جیوه) و صدای قلب از طریق گوشی پزشکی دقت کنید.

6. **شنیدن صداها (Korotkoff sounds):**
* **اولین صدا (فاز 1 Korotkoff):** اولین صدایی که می شنوید (یک ضربه واضح) فشار خون سیستولیک (Systolic) است. این فشار، بالاترین فشار خون در هنگام ضربان قلب است.
* **ادامه صداها:** با کاهش فشار، صداها تغییر می کنند (ممکن است واضح تر، بلندتر یا ضربانی تر شوند).
* **آخرین صدا (فاز 5 Korotkoff):** زمانی که صداها کاملاً ناپدید می شوند، فشار خون دیاستولیک (Diastolic) است. این فشار، پایین ترین فشار خون در هنگام استراحت قلب بین ضربان ها است.

7. **ثبت فشار خون:**
* فشار خون سیستولیک و دیاستولیک را ثبت کنید. به عنوان مثال: 120/80 mmHg (میلی متر جیوه).
* هر دو عدد را به نزدیکترین عدد زوج گرد کنید.

8. **تکرار اندازه گیری (در صورت نیاز):**
* اگر نیاز به تکرار اندازه گیری دارید، حداقل 1-2 دقیقه صبر کنید تا جریان خون به حالت عادی بازگردد.
* معمولاً توصیه می شود دو بار فشار خون را اندازه گیری کنید و میانگین آنها را محاسبه کنید.

**نکات مهم:**

* **انتخاب سایز مناسب کاف:** بسیار مهم است که از کاف با سایز مناسب برای بازوی بیمار استفاده کنید. اگر کاف خیلی کوچک باشد، فشار خون به طور کاذب بالا نشان داده می شود. اگر کاف خیلی بزرگ باشد، فشار خون به طور کاذب پایین نشان داده می شود. اکثر فشارسنج ها دارای علامت هایی هستند که نشان می دهد کاف برای چه محدوده دور بازو مناسب است. دور بازوی بیمار را اندازه گیری کنید و کاف مناسب را انتخاب کنید.
* **موقعیت بازو:** مطمئن شوید که بازوی بیمار در سطح قلب قرار دارد. اگر بازو پایین تر از سطح قلب باشد، فشار خون بالاتر نشان داده می شود. اگر بازو بالاتر از سطح قلب باشد، فشار خون پایین تر نشان داده می شود.
* **سرعت تخلیه هوا:** تخلیه هوا باید تدریجی و با سرعت مناسب (2-3 میلی متر جیوه در ثانیه) انجام شود. اگر هوا خیلی سریع تخلیه شود، ممکن است در شنیدن صداها و تشخیص دقیق فشار خون دچار مشکل شوید.
* **گوشی پزشکی:** مطمئن شوید که صفحه گوشی پزشکی با پوست تماس کامل دارد و زیر کاف قرار نگرفته است.
* **تفسیر نتایج:** فشار خون نرمال برای بزرگسالان معمولاً کمتر از 120/80 mmHg است. اگر فشار خون شما بالاتر از این مقدار است، با پزشک خود مشورت کنید.
* **اختلاف بین بازوها:** ممکن است فشار خون در دو بازو کمی متفاوت باشد. معمولاً فشار خون در بازویی که فشار خون بالاتری دارد، برای اندازه گیری های بعدی استفاده می شود.
* **حاملگی:** در زنان باردار، فشار خون باید به طور منظم اندازه گیری شود.
* **افراد مسن:** در افراد مسن، ممکن است فشار خون سیستولیک به طور قابل توجهی بالاتر از فشار خون دیاستولیک باشد (فشار خون سیستولیک ایزوله).
* **آموزش:** برای اطمینان از دقت، آموزش مناسب در اندازه گیری فشار خون دستی بسیار مهم است. می توانید از پرستاران، پزشکان یا سایر متخصصان مراقبت های بهداشتی آموزش بگیرید.
* **کالیبراسیون:** فشارسنج های عقربه ای و جیوه ای باید به طور دوره ای کالیبره شوند تا از دقت آنها اطمینان حاصل شود.

**محدودیت ها:**

اندازه گیری فشار خون به صورت دستی نیاز به مهارت و تجربه دارد. خطا در تکنیک می تواند منجر به نتایج نادرست شود. فشارسنج های دیجیتالی خودکار گزینه آسان تری برای اندازه گیری فشار خون در منزل هستند، اما مهم است که یک دستگاه معتبر و کالیبره شده انتخاب کنید.

**توجه:** این اطلاعات فقط برای اهداف آموزشی ارائه شده است و نباید به عنوان جایگزینی برای مشاوره پزشکی حرفه ای در نظر گرفته شود. همیشه با پزشک خود در مورد هر گونه سوال یا نگرانی در مورد فشار خون خود مشورت کنید.

اگر تجهیزات پزشکی دارید و به کار فروش محصولات تجهیزات پزشکی مشغول می باشید در سایت تجهیزات پزشکی ها به نشانی https://www.TajhizatPezeshkiHa.ir می توانید رزومه و آگهی خود را ثبت کنید. این سایت این امکان را به فروشندگان تجهیزات پزشکی می دهد تا خود را به مشتریان معرفی کنند.